Friisk Foriining – iirsberucht 2012/2013
Friisk Foriining – iirsberucht 2012/2013
Tu üüs leest lasmootefersoomling (5. moi 2012) kömen 25 lasmoote än fjouer geeste. Uurdfäärer wörd Alastair Walker, et prutukol heet Enke Christiansen schraawen. Et prutukol foon e lasmootefersoomling 2012 wörd foont stjör aw en drååwen e 17. moi 2012 gödjkånd. As naie lasmoot önjt stjör (baisater) wörd Bahne Bahnsen üt Haatst kiised.
Sunt e leest fersoomling hääwe we as naie lasmoote bai üs önj e feriin apnümen: Sabine Schüle ma har doochterne Svenja än Finja, Eyla Both, Oluf Nielsen än Mette Jacobsen ma har bjarne Runa än Jon.
Ouers et san kiiwenooch lasmoote foon üs gängen, än dåt san: Eduard Petersen, Naibel, Juliane Hegemann, Haatst, Nomine Christiansen, Naibel än Ingrid Brodersen, Kråmperhüs.
Tut leest årbesiir
• Carsten Boysen, foon 1958-1983 formoon foon e Friisk Foriining, wus di 5. moi 2012 100 iir üülj wörden. Tu en tånkfiir aw ”Fraschlönj” kömen 70 geeste än hiirden Dr. Claas Rieckens fordreeging ”Hi bliif bai” (eeftertuleesen önj Nordfriesland 178).
• Bai e wool di 6. moi wörd üüsen lasmoot foont stjör, Lars Harms, wider in önj e naie slaswik-holstiinjsche loondäi kiised.
• E 10. moi 2011 häi üüsen ålereklub san uursütfluch ma en latjen bus eefter Ääderstää tut hüs Peters önj Tetenbüll än tut üülj schölj önj Warmhörn.
• Bai e FUEV-kongräs foon e 16. bit 20. moi önj Moskau wus e Foriining ma Ilse Johanna Christiansen än e formoon fertrin.
• Foon e 17. bit 19. moi häi e Friisk Foriining wider lååsid tu en spånktuur ma üüsen kosulänt Gary Funck, dåt tooch långs e Wikinger-Friesen-wäi.
• Foon e 1. bit 3. juuni wjarn lasmoote foon üs tu e interfriiske kongräs önj Weestfraschlönj (Haarns/Harlingen).
• Foon e 6. bit 8. juuni wjarn Christiane Bodenhagen, Manfred Nissen än Gary Funck ma da fraschschoulere üt Bräist aw en frasch fiiljtuur eefter Freedaistää.
• E formoon foon e Foriining heet bait dånsch iirsdrååwen e 10. juuni önj Hüsem e hoodreede hülen.
• Bai e tweed fötjbål-euroopamäisterschap for manerhäide (Europeada) foon 16. bit 24. juuni heet e Friisk Foriining ma en moonschaft üt Nordfraschlönj diiljnümen. Eefter e forrunde wjarn ja kiiwenooch rüt üt et turniir (tou spale ferlääsen än iin wünen).
• Foon e 29. juuni bit 1. juuli häi Frisia Historica tut ouder tooch tu en grut madelåler-waagiinje eefter Naibel bai e wäile inlååsid. Önj di tuhuupehång heet e Friisk Foriining dan uk sin traditsjonäl gibselturniir oufhülen.
• Foon e 1. bit 8. juuli wus Gary Funck ma en floose foon 18 moon aw späkeräis tu da ladiinere. Et wörd en trinam luked forheewen ma maning naie informatsjoone än goue kontakte tut latj följk önj e Dolomiten.
• Mad önj e samer köö et Instituut en naien Jarling präsentiire, weer e formoon foon e Rökefloose, Momme Nommensen, 13 foon sin beeste bile üt Nordfraschlönj tu lääwerd häi.
• E 18. august måågeden we ma en naten floose üüsen samerütfluch eefter Ääderstää (Hoyerswort än St. Peter).
• Önj e septämber begand wider en naien fraschkursus for önjfångere önj Risem Schölj. Deerfor sörit åltens Ute Jessen. Gary Funck heet ouer e wunter da manschne foon Frisia Historica widerehülpen bai jare fraschliiren.
• E SSW-loondäisfraktsjoon heet ma Marlene Christiansen än nai waasenchaplik maårberin instal, wat uk frasch snååke koon än hare rödje önj e Friisk Foriining heet.
• 3. oktoober: Frisia Historica lååsid in tu en harfstnoopemårket än en weedstrid önj boogeschiitjen.
• Tu üüs jubiläums-harfsthuuchschölj (25. tooch) wjarn we wi foon e 5. bit 9. oktoober awt dånsch huuchschölj önj Jarplund. We häin dåttooch knååp 50 diiljnaamere, deermade uk däisbesäke.
• E 11. oktoober wjarn üüs ålere lasmoote aw harfstütfluch än beseechten e fooderherberg önj Hedwigsruh.
• Foon e 22. bit 24. nowämber köö e Friisk Foriining nü ål et fiird tooch et sünåmd ”European Minority Film Festival” önj Hüsem ütruchte. Tu began snååked Renate Schnack, üüs nai manerhäidewüset foon e ministerpräsident. Di saneene slüütj et festival ma en grut filmgaala önj Husumhus ouf.
• Diseelwie däi (24. nowämber) köön üüs waane foon da Rätoromaane 13 filmporträäs ouer manerhäide önj Europa önjt Hüsemer sloot präsentiire. Heer wus et jü nai ministerin Anke Spoorendonk, wat tu began snååked.
• Iinje nowämber wus en delegatsjoon foon e Fryske Nasjonale Partij (FNP) aw besäk önjt gränslönj. Et schal ferseecht wårde, e friiske spräke gemiinsoom as wråålskultuur-årwpårt önjtumalden.
• E 6. önj e jülmoune häi üüsen ålere-klub lååsid tu en fiirliken adwänts-eeftermadi önjt Galerie Café. Dåtheer tooch ma Thora Kahl än schoulere foon Risem Schölj.
• Gary Funck heet di leeste saneene for jül ma en ra junge frasche wi en sünåmd jüldrååwen döörfjard.
• Üüs wunterfäst ma gräinküüljääsen as åltens e jarste fraidi önj e februar: jarling fiirden we wi ma ouer 100 moon tu en nai frasch teooterstuk foon Dolores: ”Et koostet bloot en mamuut-täis”. Gina Ohlmeier üt Hüsem, unerhül et publikum ma schunge aw ainglisch.
• Tut biikebrånen (21. februar) häin da frasche feriine Rökefloose, Frasche Feriin for e Ååstermååre än Friisk Foriining jarling wi eefter Risem önjt ”Fraschlönj” lååsid. Dr. Alastair Walker, filolooge bait instituut for friisk bai e uni önj Kil, hül e biikenreede. E Rökefloose häi deertu et teooterstuk ”Da üülje, da goue” inööwed, schraawen foon Gary Funck.
• E 3. märts heet Dolores et stuk foon e mamuuttäis dan nuch en ouder tooch apfjard, dåt wus önjt Andersen-hüs.
Wat ouers sü låpt
• Üüsen ålereklub drååwet ham widerhaane iinjtooch önj e moune önj Lunham önjt Galerie-Café tu en meekliken eeftermadi ma forleesen, koordespaalen än snååk.
• Üüsen naie repräsentant önjt stjör foon e dånsche schöljferiin as Berit Nommensen. Jü heet di båntje foon Annegreth Brodersen ouernümen.
• Önj e septämer häin üüs lasmoote geläägenhäid, et årbe än e ütruchting foon e Friisk Foriining döör en interneet-fråågeboogen tu beuurdiilen. Et riseltoot wårde we bait 90-iiri feriinsjubiläum präsentiire lätje.
• Et stjör heet ham önjt fergängen årbesiir seeks tooche tu meetinge drååwed, am da feriinsaktiwitääte fortuploonen än eeftertubehooneln.
• Uner e noome ”Üüsen äine wäi” häin we foon e Foriining tou tooche en hiilj sid aw frasch önj Flensborg Avis. Tubai da abonänte foue åål üüs lasmoote et blees amsunst ma e pust.
• Foon üüs lasmooteblees ”Friisk Tising”, wat üüs lasmoote ma e pust foue, san trii ütgoowe rütkiimen.
• E årbesfloose ”Sprachenland Nordfriesland”, weer we döör üüsen geschäftsfäärer repräsentiird san, seecht wider naie spräkefründlike gemiinde, feriine än åmte. E gemiinde Risem-Lunham, wat deerbai nü ål et ouder tooch wünen heet, wörd önj Hüsem foon Berta Marie Markussen forstald.
• Tu Berthold Bahnsens 100. iirdäi broochten da regjonaale bleese en artiikel ouer ham, wat Thomas Steensen schraawen häi. E Froriining ferseecht nü, giilj intuwiirwen for en gruter bökprojäkt ouer di frasche SSW-moon.
• Bai e Friisk Funk, Antenne Sylt än as uk önjt interneet uner “friiskforiining.podspot.de” koon följk åltens foon moundi bit fraidi tisinge aw frasch hiire, finantsiird foon e Foriining än spräägen foon Gary Funck.
Wat kamt
• Interfriisk drååwen aw Hålilönj (24. – 26. moi)
• Üüs 90-iiri feriinsjubiläum aw „Fraschlönj“ (2. juuni)
• 3. Friesisch-Historisches Treyben önj Naibel (5. – 7. juuli)
• We ploone önj e samer en jöögedspräkeräis tu e Färöer (termiin stoont nuch ai fååst).
• Üüsen samerütfluch gungt jarling e. 31. august eefter Alsen/Sønderborg.
• 26. harfsthuuchschölj önj Jarplund (2. – 6. oktoober)
• Friisk teooterseminaar önj Jarplund (22. – 24. nowämber)
• Friisk musical prämjääre önj Naibel (15. detsämber)
Tu dadeere forheewen måå ik jam nü ål åltumååle inlååsie.
Jörgen Jensen Hahn, 1. formoon