Statuute

§ 1

Noome än spräke

E foriining heet di noome „Friisk Foriining“.

E foriining heet sin stää önj Bräist än as önjt feriinsfertiiknis indräägen.

E spräke foon e foriining as friisk.

 

§ 2

Müülj

E foriining as e ouerregjonaal foriining önj Nordfraschlönj, wat har for friiske spräke än friisk kultuur inseet. E foriining heet dåt müülj än

  • årb for e frihäid än fort wälj foont friisk följk,
  • seet har aw en följkliken wise in for e friiske spräke än e friisk kultuur,
  • mååg e friiske hiimstoun, sin histroori än sin äinweesen bääder bekånd,
  • formuliir e müüle fort friisk följk än fertrees e friiske inträse eefter büten,
  • hüülj goue kontakte tu åle friiske,
  • plääg e kontakt än årb tuhuupe ma oudere eetnische manerhäide önj Euroopa.

 

§ 3

Tuhuupeårben ma e dånsch manerhäid än et norden

E foriining årbet ma e Söödschlaswiksche Feriin (SSF) tuhuupe, for än stip gemiinschaplik da biise kultuure än for än plääg än bewåår e frünschaplike än kulturäle kontakte tut skandinaawisch norden.

 

§ 4

Gemiinnjütihäid

E foriining uuget bloot än diräkt for da gemiinnjütie müüle, wat önj § 2 nåmd wårde. E foriining tråchtit ai eefter en finansjälen ouerwanst. E lasmoote foue nån önjdiilj foon e ouerwanst unti oudere madle foon e foriining, uk ai, wan’s üt e foriining üttreese unti e foriining har apliiset. E foriining mätj niinj persoon unti instituutsjoon döör ütjeefte, wat ai tu e müüle foon e foriining pååse, unti döör en huugen lüünj, wat ai önjt ferhüülj tu et lååsted årbe stoont, en fordiilj ferschååfe. E foriining mätj niinj oudere hoonle ingunge as da, wat nüsi san, am dåt önj § 2 nåmd müülj eefter tu kaamen. Et mätj bloot giilj soomeld än for en was tid tubäägläid wårde for keere, wat et feriinsmüülj eefter e § 2 gåågne.

§ 5

Lasmoote än kooperatiiwe lasmoote

Åle friiske än e waane foon e friiske koone lasmoot wårde, wan’s önjt manst fjouertäin iir üülj san. Deer ütouer koone uk famiilie lasmoot wårde. Åle lasmoote wat önjt manst fjouertäin iir üülj san, hääwe iinj stim aw e lasmootefersoomling.

Feriine koone kooperatiiwe lasmoote wårde. Ja hääwe iinj stim aw e lasmootefersoomling.

Am lasmoot tu wården, schal följk en schraftlik insäken tut sekretarioot ruchte. Et stjör önjtschååst ouert insäken önjtmanst önj e luup foon tra moune. Följk jült as lasmoot foon di däi ouf önj, weer et stjör dåt insäken gödjkånd heet.

 

§ 6

Lasmootekontingänt

Et stjör sloit for, hü huuch et lasmootekontingänt weese schal än e lasmootefersoomling läit et lasmootekontingänt fååst.

 

§ 7

Ütmalding üt e foriining

E lasmoote hääwe dåt rucht, än trees tut iinje foont kaländeriir üt e foriining üt. Följk schal ham deertu schraftlik tut sekretarioot wiinje.

 

§ 8

Ütsliten foon lasmoote

Et stjör koon en lasmoot üt e foriining ütslite, wan et stjör iinjstimi di önjdråch tut ütsliten gödjkånt. Dåt ütsliten foon en lasmoot, wat tut stjör foon e foriining hiirt, as bloot döör e lasmootefersoomling möölik. Deertu as en mörhäid foon trii fiirdepårte foon da lasmoote, wat tustääse san, nüsi.

 

§ 9

Årbeskrise

(1) Önj e foriining koone bit tu 5 årbeskrise inruchted wårde. Ja wårde foont stjör inseet. Ark lasmoot koon bai en årbeskris mamååge. Arken årbeskris kiiset en sprääger(in) for tou iir, wat da inträse foon e årbeskris ouerfort stjör än ouerfor e foriining fertreet.

(2) E årbeskrise foue for jare årbe stipe döört sekretarioot.

 

§ 10

Lasmootefersoomling

Arks iir am uursem wårt en lasmootefersoomling döörfjart, for än:

  1. kiis e lasmoote foont stjör (ark tweed iir),
  2. kiis twäär kasepräiwere än jare stääfertreesere for dåt iir, weer ham e rääkensfääring aw betjucht,
  1. hiir e iirsberucht än et oufrääken foont fergingen iir än stim ouer biise keere ouf,
  2. beslit e hüshüüljploon fort tukaamen iir,
  3. snååk än beslit ouer oudere keere, wat ma e foriining tuhuupehånge.

E inlååsing ma en däisfüli schal önjt manst tou wääge for e lasmootefersoomling döört sekretarioot tu e lasmoote sånd wårde. Dåt stjör as deer ütouer ferplächtet tu en lasmootefersoomling intulååsien, wan manstens fiiwäntwunti lasmoote dåt ferlänge. E lasmootefersoomling önjtschååst ma e iinjfåch mörhäid foon da lasmoote, wat tustääse san, wan e statuute ninte ouders forschriwe. Dåt stjör koon geeste tu e lasmootefersoomling inlååsie.

 

§ 11

Stjör

(1) Et stjör seet ham üt manstens 5 än huuchstens 7 persoone tuhuupe. Lasmoot foont stjör koone bloots lasmoote foon e foriining wårde. Persoone, wat bai e foriining önjstald san, koone ai lasmoot foont stjör wårde.

(2) Tut stjör hiire e jarst(e), tweed(e) än treed(e) formoon/-wüset, ån punghüüljer än önjt manst twäär baisatere. Et stjör koon beslite, wan önjt manst tra lasmoote foont stjör – deermade e jarst(e) unti tweed(e) formoon/-wüset – tustääse san. Et stjör beslüt ma en iinjfåch mörhäid foon da lasmoote, wat tustääse san. Et stjör önj e san foon e § 26 BGB as e jarst(e) formoon/-wüset. Hi/Jü hoonelt eefter e önjwisinge foont stjör. E jarst(e) formoon/-wüset wårt foon e tweed(e) än treed(e) formoon/-wüset fertrin.

 

§ 12

Apgoowe än plächte foont stjör

(1) Et stjör fjart e foriining. E jarst(e) formoon/-wüset fertreet e feriin eefter büten än ouerfort rucht. Et stjör koon fertreesere inseete, wat e foriining önj wase keere ma en fulmåcht ruchtlik ferplächtend fertreese koone.

(2) Wan en krediit apnümen unti en oudern sliik foon schül, wat huuger as e sööme  foon 500 euro as, ingängen wårde schal, as et nüsi än fou e tustiming foon e punghüüljer; bai en sööme foon ouer 1.000 euro schan önjt manst fjouer füftepårte foon e lasmoote foont stjör tustime.

(3) Et stjör meet önjt manst fjouer tooche önjt iir. E jarst(e) formoon/-wüset lååsit ma en frist foon önjt manst iinj waag tut stjörmeeting in.

(4) Et stjör beslüt forålem am:

  1. e årbesploon än e aktiwitääte foon e foriining,
  2. en forsliik for e lasmootefersoomling for en hüshüüljploon fort tukaamen iir,
  3. en forsliik for e lasmootefersoomling fort kiisen foon lasmoote foont stjör,
  4. et inruchten foon årbeskrise,
  5. e insäkene for projäkte än am oudere insäkene,
  6. et apnaamen foon naie lasmoote,
  7. e fertreesere foon e foriining önj greemie foon oudere feriine än organisatsjoone.

Oufsänj deerfoon koon et stjör ouer åål dåt önjtschiise, wat ai tu e apgoowe foon e lasmootefersoomling hiirt än deerouer beslite, huum foon e stjörlasmoote önjspräägpartner foon e änkelte kooperatiiwe lasmoote än årbeskrise än foon e fertreeser(in) foon e foriining önjt stjör foon e dånsche schöljferiin as.

(5) E formååns/-wüste foon e kooperatiwe lasmoote, e spräägere foon e årbeskrise än e fertreeser(in) foon e foriining önjt stjör foon e dånsche schöljferiin koone ferlänge, dåt teeme üt jare årbesberik aw e näiste däisfüli foont stjör seet wårde. Ja mänje tu dadeere teeme snååke. Dadeere däisfülipunkte schan as jarste punkte aw e däisfüli seet wårde. E formååns/-wüste foon e kooperatiwe lasmoote, e spräägere foon e årbeskrise än e fertreeser(in) foon e foriining önjt stjör foon e dånsche schöljferiin schan önjt manst iinj tooch önjt iir önjt stjör beruchte koone.

(6) Et stjör lååsit iinj tooch önjt iir ma en däisfüli e formååns/-wüste foon e kooperatiiwe lasmoote, än e spräägere foon e årbeskrise tu en klausuurmeeting in.

 

§ 13

Prutukole

(1) Ouer e lasmootefersoomling än e öfentlike än ai-öfentlike diile foon e stjörmeetinge schan prutukole fjard wårde. E prutukole schan foon e jarst(e) formoon/-wüset än foon iinj lasmoot foont stjör unerschraawen wårde.

(2) E öfentlike än ai-öfentlike protokule schan tu åle lasmoote foont stjör än e öfentlike protokule tu e formååns/-wüste foon e kooperatiiwe feriine än e spräägere foon e årbeskrise schakd wårde. Deer ütouer wårde e öfentlike protokule aw e hüüsesid foon e foriining stald.

 

§ 14

Sekretarioot

E foriining heet en sekretarioot, wat for e foriining årbet än e kontakt tu e kooperatiiwe lasmoote än e årbeskrise hålt. Dåtdeer årben ruchtet ham eefter e statuute än aptu eefter e önjwisinge foon e jarst(e) formoon/-wüset unti foont stjör.

 

§ 15

Oufrääken

E innoome foon e foriining schan bloot deertu brükd wårde, am da foriiningsütjeefte tu betåålen.

 

§ 16

Iir foon e rääkensfääring

Dåt iir, weer ham e rääkensfääring aw betjucht, as dåt kaländeriir.

 

§ 17

Präiwen foont oufrääken

E kasepräiwere, wat foon e lasmootefersoomling kiiset wårde, präiwe et oufrääken foont iir. Ja kontroliire e innoome än ütjeefte än e papiire, wat deertu hiire, än beruchte amt riseltoot ouerfor e lasmootefersoomling.

 

§ 18

Anern foon e statuute

Bloot e lasmootefersoomling koon e statuute anere. Deerfor as et nüsi, dåt önjt manst tou treedepårte foon da lasmoote, wat tustääse san, tustime. Följk koon bloots am aneringe foon e statuute oufstime, wan dåt oufstimen ouert anern foon e statuute awfoorie önj e däisfüli önjkünid wörden as.

 

§ 19

Apliisen foon e foriining

Följk koon e foriining ai apliise, sü lung nuch mör as soowen lasmoote walens san, e foriining widere tu fäären.

Wårt e foriining apliised, schal åles, wat e foriining hiirt, tu e Söödschlaswiksche Feriin (SSF) ouerdräägen wårde. E Söödschlaswiksche Feriin (SSF) schal dadeere madle bloot for keere brüke, wat e friiske spräke gåågne.

Et apliisen foon e foriining wårt foont stjör eefter e forschrafte foon e § 26 BGB döörfjart.

 

E statuute wörden di 21. önj e krölemoune (moi) 1975 apstald, di 10. önj e gjarsmoune (april) 1976 ütwided än di 25. önj e gjarsmoune (april) 1987, di 07. önj e krülemoune (moi) 2004 än di 28.10.2021 anerd.

 

Risem-Lunham, 28.10.2021.

 

Lasmoot wårde

Wård lastmoot önj e Friisk Foriining

Hark iinjsen

Di frasche podcast for enarken wat hål frasch hiire wal.