Friisk Foriining – iirsberucht 2014/2015

6. önj e krölemoune 2015

Iirsberucht 2014/2015

Tu üüs leest lasmootefersoomling (10. april 2014) kömen 28 lasmoote än fjouer geeste. Uurdfäärer wörd Alastair Walker. Et prutukol, schraawen foon Erk Petersen, wörd foont stjör aw en drååwen e 28. august 2014 gödjkånd.

Sunt e leest fersoomling hääwe we as naie lasmoote bai üs önj e feriin apnümen: Godber Andresen, Greta Johannsen, Fritz än Gerda Kolk, Eike Jürgensen, Birthe Matthiesen, Oliver Kruse, Heiko Jacobsen, Niels Ole Krogh, Volker Petersen, Brigitte Busse, Gisela Härtel, Ulrike Morgenstern-Minnemann än Joachim Minnemann.

Störwen san önjt fergängen årbesiir: Jens Petersen üt Naibel, Ernst Helmuth Jessen üt Leek än Elisabeth Postma, wat tuleest önjt dånsch, ouers iir önj Naibel booged heet.

Tut leest årbesiir

E Friisk Foriining häi e 10. moi mör as hunert diiljnaamere foon e FUEV-kongräs tu besäk önj Nordfraschlönj. Da frasche präsentiirden jam bai e kongräs, wat foon e 7. bit 11. moi önjt tjüsch-dånsch gränslönj for ham gäng, aw möre wise. Ål bai e följkemårket önjt „Hotel des Nordens“ jäif et en infostånd ma hu spetsalitääte foon e weestküst. E törsdi häi e formoon foon e Foriining geläägenhäid än ferteel wat ouer üüs följk, unermååld ma en ra bile. As kultuurbaidråch köö Norma Schulz ouertjööge.

Üüsen ålereklub häi di 22. moi tu en latjen ütfluch önj e Wiringhiird lååsid. Eefter en besäk önjt Werner-Weckwerth-Museum önj e Lübkekuuch jäif et awäädrie kafe än kååge önj e krouf foon Annelie Rasch önj Naischöspel.

Di 23. moi häi e frasche madelålerferiin Frisia Historica önj e Naiblinger schörk en Wortsatia-kontsärt ma musiik üt et madelåler organisiird.

Frisia Historica heet dan ouert waagiinje foon e 20. bit 22. juuni ål tut fiird tooch en „madelålerlik driwen“ bai e bååsewäile önj Naibel döörfjard. Aw e mårket wörd üülj hoonwärk präsentiird än et jäif äinmåågede produkte tu kuupen. Bait madelåler-driwen heet e Friisk Foriining dan uk sin traditsjonäl gibselturniir oufhülen.

Foon e 25. bit 27. juuni wjarn Christiane Bodenhagen, Manfred Nissen än Gary Funck ma da fraschschoulere üt Bräist aw en frasch fiiljtuur eefter Fäär.

For åål da, wat et jarst nordfriisk musical „Di Widergunger“ önj e april önj e Naiblinger stäähal ferpååsed häin unti et stuk nuch iinjsen siinj måån, wörd e 11. juuli önj Ecks kiino en film ouert musical wised. Di 90 minuute lunge film as aw tjüsch unertiiteld wörden, sü dåt uk följk, wat niinj frasch ferstoont, bait stuk mafülie köö.
Di frasche jöögedferiin Rökefloose wörd fergängen iir 30 iir üülj. Jü jubiläumsparty wörd tuhuupe ma en samerfäst di 12. juuli trinam Risem Schölj fiird, ma spale än aktsjoone for bjarne än kafe, kååge än intresante baispale üt et Rökefloose-feriinslaawen.

Loondäismoon Lars Harms heet e 14. juuli en ütstaling ouer manerhäide önj Slaswik-Holstiinj önjt “Dorfhotel Sylt” önj Raantem äämmååged. Sydslesvigsk Forening for e dånsch manerhäid, e Söl’ring Foriining än e Friisk Foriining häin bit tu e 12. august tuhuupe ma Antenne Sylt en ütstaling süwälj for bååsegeeste än insulaaner aw e biine stald.

E Friisk Foriining wus foon e 22. bit 30. juuli ma Alastair Walker än Jörgen Jensen Hahn as liidjing aw en frasch spräkeräis än beseecht e saamisch manerhäid önjt norden foon Finlönj. E diiljnaamertål wus foon began aw 25 fååstläid, än da plåtse wjarn gau ütböked. Et wörd en trinam luked forheewen ma maning naie informatsjoone ouert saamisch följkslaawen.

E 9. septämber köön we üüsen lungiirie formoon foon e Foriining, schöljliider foon Risem Schölj, lasmoot foon e Frasche Rädj än komunaalpolitiker, Jörgen Jensen Hahn, tut bundesfertiinjstkrüs gruteliire.

Önj tuhuupehång mat jarst kultur-21-festival foon e 25. – 28. septämber önjt NCC önj Hüsem häi e Foriining döör san kultuurkonsulänt Gary Funck en mörkulturäl teooterprojäkt aw e spalteele broocht. Da friiske feriine wjarn twäär deege ma en infostånd fertrin.

27. septämber: Frisia Historica häi wi en harfstnoopemårket än en weedstrid önj boogeschiitjen önj Hünebel organisiird.

Tut 27. Friisk Harfsthuuchschölj wjarn we foon e 2. bit 5. oktoober awt dånsch huuchschölj önj Jarplund. We häin dåttooch 41 fååste diiljnaamere, deermade uk wi hu naie, plus deegesbesäk. Di leeste een köm üüsen lasmoot än waane Kalle Johannsen ma sin gitar tu besäk.

Di 8. oktoober häi Marie Tångeberg, iir schöljliidjerin foon Risem Schölj än forwüset foon e Friisk Foriining, tu harn 90 iirdäi lååsid.

E 16. oktoober wjarn üüs ålere lasmoote aw harfstütfluch. E tuur gängt tut Café Nissenshörn än tu en rouselooden önj Boorlem.

Foon e 20. bit 22. nowämber köö e Friisk Foriining fort füft tooch et ”European Minority Film Festival” önj Hüsem ütruchte. Et wörden spalfime aw waliisisch, aromuunisch, baskisch, sorbisch än gäälisch wised. Di saneene slüütj et festival ma en grut filmgaala önj Husumhus ouf.

E 26. nowämber räisden we tuhuupe ma e Frasche Rädj än e Nordfrasche Feriin eefter Berlin tu en spräkekonferäns. Önj di tuhuupehång füngen da frasche e geläägenhäid tu en drååwen ma Thomas de Maiziére.

Di 11. detsämber häi e SSW önj e loondäi tut 10-iiri jubiläum foont “Friisk-Gesäts“ inlååsid. Prof. Stefan Oeter foon e Uniwersitäät Hamborj snååked am e bedjüsing foont Friisk-Gesäts än am önjtwiklingsperspektiiwe. Norma Schulz sörid for en friisken musiikbaidråch.

Made detsämber füngen we di boose, dåt üüs biikebrånen nü önjt natsjonaal fertiiknis as immateriäl kultuurårwpårt foon e UNESCO apnümen wörden as. Di Frasche Rädj ma Ilse Johanna Christiansen as initsaator häi di forsliik inbroocht.

E 18. önj e jülmoune häi üüsen ålere-klub lååsid tu en fiirliken adwänts-eeftermadi önjt Galerie Café. As geeste köö Luise Clasen Thora Kahl än schoulere foon Risem Schölj begrööte. Ja unerhülen ma dachte än jülsunge.

Gary Funck heet di leeste saneene for jül ma en ra junge frasche wi en sünåmd jüldrååwen döörfjard.

Glik önj e januar köön inträsiirde önj Risem Schölj wi naie fraschkurse beleede. Ån for önjfångere ma Thora Kahl än ån for widerekiimene ma Ute Jessen.

Üüs stääferträäsen forwüset än gliktidi forwüset foon e Frasche Rädj, Ilse Johanna Christiansen, wörd di 9. januar tu e nai-iirs-emfång foon e bundespräsident lååsid, en fertiinjst for harn gruten iirenåmtliken insats.

E 11. januar wörd Jörgen Jensen Hahn önjt Andersenhüs ma e frasche kultuurpris 2015 üttiikend. E laudaatio for ham hül Renate Schnack.

E 29. januar wörd önjt bürgerhüs önj Bräist et tuhuupeårbe foon üüsen feriin mat gemiinschapschölj Bräist forstald: Et teooterstuk “Wat följk iirtids ferteeld . . . “, e liidjing häin Gary Funck än Mette Jacobsen. As ferteeler önj dåt stuk wust Marie Tångeberg et puublikum tu ouertjöögen.

Tut wunterfäst ma gräinküüljääsen önj Risem di 6. februar häin jam 120 lasmoote än waane önjmalded. Tubai gräinküülj än live-musiik foont Dragseth-Trio jäif et jarling uk wi en frasch teooterstuk: “Wat följk iirtids ferteeld . . . “.

Di 9. februar häin we önjt Friisk Hüs besäk foon Thomas Losse-Müller, schäf foon e stootskanslai önj Kil.

Tut biikebrånen (21. februar) häin da frasche feriine Rökefloose, Frasche Feriin for e Ååstermååre än Friisk Foriining jarling wi eefter Risem önjt ”Fraschlönj” lååsid. Üüsen lungiirie formoon Jörgen Jensen Hahn hül e biikenreede. Eeftert teooterstuk ”Dil ma e pük” foon e Rökeloose, jäif et jarst rockmusiik foon en floose junge nordslawiker än dan diskomusiik ma Dirk Bork.

Önj twäär artiikle wörd aw haanewised, dåt üüsen üülje sekretäär än formoon foon e Foriining, Alfred Boysen, di 14.2. 2015 100 iir üülj wörden wus.

Wat ouers sü låpt

Et stjör heet ham önjt fergängen årbesiir soowen tooche tu meetinge drååwed, am da feriinsaktiwitääte fortuploonen än eeftertubehooneln.
Üüsen ålereklub drååwet ham widerhaane iinjtooch önj e moune önj Lunham önjt Galerie-Café tu en meekliken eeftermadi ma forleesen, schungen, koordespaalen än snååk.
Üüsen naie repräsentant önjt stjör foon e dånsche schöljferiin as Sieke Peters. Jü heet di båntje foon Berit Nommensen ouernümen.
We san üs ma Flansborj Avis iinjs am wörden, dåt ja üüs präsemadiilinge aw frasch brainge – suner ouerseeting.
Foon üüs lasmooteblees ”Friisk Tising” san tou ütgoowe rütkiimen.
Bai Friisk Funk, Antenne Sylt än uk önjt interneet uner “friiskforiining.podspot.de” luupe foon moundi bit fraidi tisinge aw frasch, deer sörit nuch åltens Gary Funck for.
Ma di noome Gary Funck ferbant huum uk et jarst frasch musical ”Di Widergunger”, wat önj e april önj Naibel apfjard wörd. Nü koon huum deerfoon uk en dvd kuupe aw üüs sekretarioot önj Bräist. For da, wat niinj frasch ferstönje koone, as di widergunger aw tjüsch unertiiteld.
We häin en lungeren dialoog ma e dånsche schöljferiin ma dåt müülj, en obligatoorischen fraschunerrucht aw da schoule önj e spräkeberik intufäären. Ja hääwe beslin, dåt et en obligatoorisch tubood for fraschunerrucht jeewe schal ouf august 2015.
Claas Riecken as sü gödj as klåår ma en bök ouer Berthold Bahnsen, wat bait Instituut önj e ra ”Friesische Lebensläufe” ütkaame wårt.
Jüst ütkiimen as e 5. aplååge foont latj tjüsch-frasch uurdebök, wat jütid tuhuupestald wörd foon üüsen lasmoot Erk Petersen. Di 4. aplååge wus ål sunt en was tid ütferkååfd.