Friisk Foriining – iirsberucht 2013/2014
Friisk Foriining – iirsberucht 2013/2014
Tu üüs leest lasmootefersoomling (21. märts 2013) kömen 24 lasmoote än oocht geeste. Gröötnise hääwe spräägen: Renate Schnack, Gudrun Fuchs, Thomas Steensen, Jon Hardon Hansen, Hauke Friedrichsen, Albert Pahl än Ilwe Boysen. Uurdfäärer wörd Alastair Walker, et prutukol heet Ute Jessen schraawen. Dåt prutukol wörd foont stjör aw en drååwen e 13. juuni 2013 gödjkånd.
Bai e wool foont stjör füng e Foriining ma Bahne Bahnsen, Hååtst, en naien formoon. Hi fülid aw Jörgen Jensen Hahn, wat eefter 18 iir önj e spase foon e Foriining et årbe önj oudere hönje leede wälj. As naie baisater önjt stjör wörd Ilwe Boysen, Flansborj, kiised. Da oudere stjörlasmoote wörden widerkiised.
Sunt e leest iirsfersoomling hääwe we as naie lasmoote bai üs önj e feriin apnümen: Elke Kirchner, Karsten-Peter Thomsen, Werner Matthiesen, Julia Schweigert ma Michel än Ida, Gudrun Andresen, Jens, Britta, Merten än Levke Frank, Annelene Hamacher ma Matthias, Judith än Markus, Oliver Kruse än tuleest Susanne, Birker, Nina än Cenia Bahnsen. Ouers et san kiiwenooch lasmoote foon üs gängen, än dåt wjarn: Lilly Callesen, Heinz Dähn, Arne Friedrichsen, Friedrich Lorenzen, Reimer Kay Holander, Ducke Deussing, Martin Hansen än Agathe Kalweit.
Tut leest årbesiir
• Bai üüs lasmoote foon Frisia Historica begant et iir åltens ma en noopemårket trinam jare hüüse önj e Hüneblinger Kuuch (29. märts).
• Di 29.4. häin we en drååwen ma Hape Müller än Joachim Wussow foon Antenne Sylt, weer et am ”frasch önjt raadio” gäng.
• Foon e 2. moi ouf wus önj Flansborj önj e dånsch biblioteek en ütstaling ouer Jens Mungard sin laawen: „Ströntistel en Dünemruusen“. Lars Harms heet ouert ferhüülj foon dånsche än frasche eefter e 2. wråålskrich snååked, foon Kalle Johannsen köm di musikaalische baidreeging (Ströntistel).
• Fort treed tooch büütj e Friisk Foriining wi en spånktuur trinam hamelfård önj. Sü as for tou iir gäng et wi långs e weestlike stiirewäi foon e dånsch gräns bit eefter Hüsem.
• Sunt e 10. moi as üüs tweed forwüset Ilse Johanna Christiansen forwüset for e Frasche Rädj. Jü wörd iinstimi kiised.
• E 16. moi häi üüsen ålereklub san uursütfluch eeftert dånsch. Et gäng tu e praliine-manufaktuur “Fruens Vilje Chokolade” bai Huuger/Højer.
• Foon e 24. bit 26. moi wjarn en ra lasmoote foon e Foriining ma tut interfriisk drååwen aw Hålilönj, organisiird foon e Frasche Rädj.
• Tut 90-iiri feriinsjubiläum foon e Friisk Foriining wörd di 2. juuni aw „Fraschlönj“ en fiirstün oufhülen. Di formoon köö knååp 100 geeste begrööte. E fästfordreeging wörd foon Thomas Steensen hülen (eeftertuleesen önj Nordfriesland 183), än Marie Tångeberg än Jörgen Jensen Hahn ferteelden üt jare tid as formoon/forwüset.
• E 7. juuni hääwe we en madelåler-kontsert ma ”Wortsatia” önj e Naiblinger Christusschörk stiped; Frisia Historica häi inlååsid.
• Sü as arks iir wus uk jarling wi en floose foon fraschschoulere foont dånsch schölj önj Bräist unerweegens aw en tra deege lung fiiljtuur (10. bit 12. juuni) foon Bräist eefter Oowentoft. Organisiird wörd e räis foon e fraschliirerin Christiane Bodenhagen, än bai e tuur ma deerbai wjarn uk da biise önjstalde foon e Friisk Foriining.
• Bai e FUEV-kongräs foon e 19. bit 23. juuni önj Brixen wus e Foriining ma Bahne Bahnsen än Jörgen Jensen Hahn fertrin.
• Foon e 5. bit 7. juuli häi Frisia Historica tut treed grut madelåler-waagiinje eefter Naibel bai e wäile inlååsid. Önj di tuhuupehång heet e Friisk Foriining dan uk wi en gibselturniir oufhülen.
• Ark ouder iir büt e Friisk Foriining en jöögedspräkeräis tu en ouder manerhäid önj Europa önj. Foon e 24. juuli bi tu e 1. august gäng et nü ap eefter e Färöer. Heer stååten da 16 junge manschne sügoor aw räste foon en frasch toorp, wat Akraberg hätj än weer önjt madelåler 13 frasche famiilie boogeden.
• Üüsen samerütfluch gäng jarling e. 31. august ma en bus tut eefterbaged Nydam-büütj, wat bai e strönj foon Sottrupskov läit, än awäädrie eefter Sønderborg tut sloot.
• Üüsen kultuurkonsulänt Gary Funck as sunt e 18. septämber nü uk formoon foon e kultuurütschus Sønderjylland-Schleswig. Hi wus awfoorie ål formoon foon e kultuurütschus foon e kris Nordfraschlönj wörden.
• E Friisk Foriining heet döör en projäkt tuhuupe ma e kris deerfor sörid, dåt deer 15 twäärspräde haanewisschilde bai bundesstroote än da wichtiste loonstoote apstald wörden, wat da manschen begrööte, wan ja e gräns tu Nordfraschlönj pasiire.
• E Frasche Feriin for e Ååstermååre än e Friisk Foriining häin e 27. septämber lååsid tu en oufschiisfiir for di schotische spräke-moon Dr. Alastair Walker foont Nordfriisk Uurdebök-stää bai e Uni Kil. E fästreede hül Marie Tångeberg.
• 28. septämber: Frisia Historica lååsid in tu en harfstnoopemårket än en weedstrid önj boogeschiitjen.
• Tut 26. Friisk Harfsthuuchschölj wjarn we foon e 2. bit 6. oktoober awt dånsch huuchschölj önj Jarplund. We häin dåttooch 42 diiljnaamere, deermade uk maning naie. Ån een köm di bekånde muusiker Jan Graf ma sin gitar tu besäk.
• E 10. oktoober wjarn üüs ålere lasmoote aw harfstütfluch. Ja beseechten et toorpsmuseum önj Trölstrup än füngen kafe önj e latj krouf ”Deichshörn”.
• Fertreesere foon tweelwen manerhäideorganisasjoone, deermade uk Bahne Bahnsen än Ilwe Boysen, häin e 19. nowämber geläägenhäid än berucht am jare årbe än uk sörje bai e tweed manerhäide-önjhiiring önj e kris Nordfraschlönj.
• Et waagiinje 23. än 24. nowämber jäif et awt dånsch följkehuuchschölj önj Jarplund bai Flansborj wi en frasch teooter-seminåår. Sunt tiin iir stale da biise feriine Friisk Foriining än e Frasche Feriin for e Ååstermååre nü ål en seminaar for frasche laieschauspaalere än teootermanschne aw e biinje.
• E 5. önj e jülmoune häi üüsen ålere-klub lååsid tu en fiirliken adwänts-eeftermadi önjt Galerie Café. Dåtheer tooch ma Christiane Bodenhagen än schoulere foon dånsch schölj önj Bräist.
• Gary Funck heet di leeste saneene for jül ma en ra junge frasche wi en sünåmd jüldrååwen döörfjard.
• E 23. januar häin we wi en drååwen ma Hape Müller foon Antenne Sylt, Sven Lappoehn foon e Sölring Foriining än Jon Hardon Hansen foon e SSF. Ja wan önj e samer da manerhäide önjt lönj forstale (raadio + ütstaling).
• Üüs wunterfäst ma gräinküüljääsen wus e jarste fraidi önj e februar, jarling wi ma ouer 100 moon. Önjstää for teooter wörden et puublikum da jarste stöögne foont nai musical ”Di Widergunger” präsentiird. Awäädrie wiseden Wendy Vanselow än Hauke Heyen jare film ”Weer as Alastair?”.
• Tut biikebrånen (21. februar) häin da frasche feriine jarling wi eefter Risem önjt ”Fraschlönj” lååsid. E biikenreede wörd foon Ilse Johanna Christiansen hülen, än e Rökefloose spaald et beest üt 30 iir frasch biike-teooter.
• „Di widergunger“, et jarst friisk musical ouerhood, schraawen än aw e spaalteele broocht foon Gary Funck, häi e 6. april prämjääre önj Naibel. Mååst 300 manschne wjarn deerfoon ouertjööged, dåt „e frasch kultuurszene am en nai kwalitäät riker wörden as“, sü Thomas Steensen.
Wat ouers sü låpt
• Et stjör heet ham önjt fergängen årbesiir oocht tooche tu meetinge drååwed, am da feriinsaktiwitääte fortuploonen än eeftertubehooneln.
• Üüsen ålereklub drååwet ham iinjtooch önj e moune önj Lunham önjt Galerie-Café tu en eeftermadi ma forleesen, koordespaalen än snååk.
• Önj e septämber än tu began foont nai iir fångden wider naie fraschkurse ma Ute Jessen önj Risem Schölj än Christiane Bodenhagen önj Bräist önj.
• Foon üüs lasmooteblees ”Friisk Tising”, wat üüs lasmoote ma e pust foue, san tou ütgoowe rütkiimen.
• Antje Arfsten as üüsen naie repräsentant önj e bairädj foon FriiskFunk.
• Jörgen Jensen Hahn as ”Beauftragter für Minderheitenangelegenheiten” bai e Uni Flansborj wörden.
• E radiosiinjing „Nais foon diling“ brängt arken däi foon moundi bit fraidi da aktuäle tisinge aw frasch, spräägen foon Gary Funck. E siinjing låpt aw Friisk Funk (96,7 MHz önjt norden / 98,80 MHz önjt sööden foon Nord-fraschlönj), aw e lokaale siinjer Antenne Sylt än uk önjt interneet uner „friiskforiining.podspot.de“.
Wat kamt
• Saamilönj-spräkeräis (22. – 30. juuli)
• Samerütfluch eefter Danewerk (30. august)
• Harfsthuuchschölj (2. – 5. oktoober)
• European Minority Film Festival (20. – 22. nowämber)